អំពីសំណេរតែងសេចក្ដី

ពាក្យភូតច្រើនចាញ់អាត្មា (ប្រធានបែបពិភាក្សា)

ប្រធាន៖ ក្នុងពុទ្ធិឱវាទបានអប់រំកុំឲ្យពោលពាក្យមុសា។ ចំណែកបុព្វបុរសខ្មែរក៏បានប្រដៅអប់រំកុំឲ្យ​ភូតកុហកដែរ។ ដូច្នេះទើបមានមតិមួយពោលថា "ពាក្យភូតច្រើនចាញ់អាត្មា"។ តើពាក្យភូតពិតជា​​ចាញ់អាត្មាមែនដែរ ឬទេ? ចូរពិភាក្សាដោយលើកយកអំណះអំណាងក្នុងការរស់នៅ និងក្នុងអក្សរ​សិល្ប៍មកបញ្ជាក់។

មានតែចំណេះវិជ្ជាតែមួយមុខប៉ុណ្ណោះដែលអាចដឹកនាំមនុស្សទៅរកភាពថ្លៃថ្នូរបាន (ប្រធានបែបពិភាក្សា)

ប្រធាន៖ មានមតិមួយលើកឡើងថា "មានតែចំណេះវិជ្ជាតែមួយមុខប៉ុណ្ណោះដែលអាចដឹកនាំ​មនុស្សទៅរកភាពថ្លៃថ្នូរបាន" ចុះអ្នកវិញយល់យ៉ាងណា? ចូរពិចារណា។

ភាសាបាលីសំស្រ្កឹតជាម្តាយនៃភាសាខ្មែរ (ប្រធានបែបពិភាក្សា)

ប្រធាន៖ មានទស្សនៈមួយពោលថា "ភាសាបាលីសំស្រ្កឹតជាម្តាយនៃភាសាខ្មែរ"។ តើមតិនេះត្រឹម​ត្រូវដែរ ឬទេ? ចូរពិភាក្សាដោយលើកយកសេចក្តីអះអាងមកបញ្ជាក់។

អភិបាលកិច្ចល្អរបស់អ្នកដឹកនាំ (ប្រធានពិភាក្សា)

ប្រធាន៖ អ្នកខ្លះយល់ថា "មេឃុំបានមកពីការជ្រើសតាំង មានអភិបាលកិច្ចល្អ"។ ឯអ្នកខ្លះទៀត​យល់ថា "មេឃុំដែលបោះឆ្នោតជ្រើសរើស ក៏មានអភិបាលកិច្ចល្អដែរ"។ ចូរពិភាក្សាដោយលើក​ឧទាហរណ៍ក្នុងរឿងផ្សេងៗមកបញ្ជាក់។

នាងមទ្រីជាកន្សៃសារពេជ្ញរបស់ព្រះពោធិសត្វ (ប្រធានបែបពន្យល់)

ប្រធាន៖ នាងមទ្រីជាស្រ្តីកន្សៃសារពេជ្ញរបស់ព្រះពោធិសត្វ។ ចូរបង្ហាញថា តើលក្ខណៈណាខ្លះ​ដែលបញ្ជាក់ថានាងមទ្រី ជាស្រ្តីកន្សៃសារពេជ្ញមែន។

រឿងព្រះវេស្សន្តរបានអប់រំសង្គមអ្នកដឹកនាំខ្មែរឲ្យមានគំនិត និងអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្នុងសង្គមរស់នៅ (ប្រធានបែបពន្យល់)

ប្រធាន៖ រឿងព្រះវេស្សន្តរបានអប់រំសង្គមអ្នកដឹកនាំខ្មែរឲ្យមានគំនិត និងអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិប​តេយ្យក្នុងសង្គមរស់នៅ។ ចូរបកស្រាយមតិខាងលើនេះ។

ការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ (ប្រធានសំណេរបែបពិភាក្សា)

ប្រធាន៖ ក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជាគេតែងយល់ឃើញខុសៗគ្នា។ អ្នកខ្លះយល់ថា "ការអភិវឌ្ឍ​ប្រទេសជាតិពឹងផ្អែកលើវិស័យកសិកម្ម" ឯអ្នកខ្លះទៀតយល់ថា "ការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិពឹងផ្អែក​លើវិស័យទេសចរណ៍"។ តើមតិទាំងពីរខាងលើនេះមួយណាសមហេតុផលជាងមួយណា? ចូរ​ពិភាក្សា។

សេដ្ឋកិច្ចប្រទេសកម្ពុជាពឹងផ្អែកទាំងស្រុងលើវិស័យកសិកម្ម

         ប្រទេសកម្ពុជា ជាប្រទេសមួយដែលមានវិសាលភាពទឹកដីធំទូលាយនៅឥណ្ឌូចិន។ ផ្ទៃដីនៃ​ប្រទេសកម្ពុជាមួយភាគធំជាវាលទំនាបដែលអំណោយផលដល់វិស័យកសិកម្ម។ ប្រជាជនកម្ពុជា​ភាគច្រើនជាកសិករប្រកបរបរជាកសិកម្ម។ វិស័យកសិកម្មនេះក៏បានផ្តល់ជាប្រភពចំណូលយ៉ាង​ច្រើនដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ ហេតុនេះហើយទើបមានមតិមួយពោលថា "សេដ្ឋកិច្ចប្រទេស​កម្ពុជាពឹងផ្អែកទាំងស្រុងលើវិស័យកសិកម្ម"។ 
         តើមតិដែលពោលខាងលើនេះត្រឹមត្រូវដែរ ឬទេ?

អក្សរសិល្ប៍ខេមរនិយម ជាកញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញពីលក្ខណៈជាតិខ្មែរ


         វណ្ណកម្មអក្សរសិល្ប៍ដែលជាសមិទ្ធផលប្រសូតចេញពីទឹកដៃច្នៃប្រឌិត បង្កើតរបស់បណ្តាកវី​អ្នកនិពន្ធតែងបង្កប់នូវលក្ខណៈទាំងប្រាំបីរបស់ខ្លួនក្នុងនោះមានលក្ខណៈមនុស្ស លក្ខណៈវណ្ណៈ លក្ខណៈប្រជាជន លក្ខណៈបក្ស លក្ខណៈប្រវត្តិ លក្ខណៈជាតិ និងលក្ខណៈអន្តរជាតិ។ និយាយពាក់ព័ន្ធទៅនឹងលក្ខណៈជាតិបានប្រការធ្វើឲ្យអ្នកវិភាគក្នុងមជ្ឈដា្ឋនខ្លះបានលើកឡើងថា៖ “លក្ខណៈជាតិនៃអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរចារឹកអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរ”។
         តើលក្ខណៈជាតិនៃអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរចារឹកអត្តសញ្ញាណខ្មែរយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ?

អំពីសំណេរតែងសេចក្តីអត្ថាធិប្បាយប្រៀបធៀប

ដូចម្តេចដែលហៅថា សំណេរតែងសេចក្តីអត្ថាធិប្បាយប្រៀបធៀប?
  • តែងសេចក្តីបែបអត្ថាធិប្បាយប្រៀបធៀប គឺជាប្រភេទតែងសេចក្តីមួយប្រភេទដែលតម្រូវឲ្យ​អ្នកតែងលើកយកកម្មវត្ថុ (ពាក្យសម្តី ឃ្លា ប្រយោគ មតិ យោបល់ តួអង្គ វត្ថុ ស្នាដៃ...) មកធ្វើ​ការប្រៀបធៀប ថ្លឹងថ្លែង ស្វែងរកឲ្យឃើញលក្ខណៈដូចគ្នា និងលក្ខណៈខុសគ្នា និងរកឲ្យ​ឃើញ​ថា តើកម្មវត្ថុណាមួយមានលក្ខណៈប្រសើរជាង។

អំពីសំណេរតែងសេចក្តីអធិប្បាយពិភាក្សា

ដូចម្តេចដែលហៅថា តែងសេចក្តីបែបពិភាក្សា?
  • តែងសេចក្តីបែបពិភាក្សា គឺជាតែងសេចក្តីមួយប្រភេទដែលតម្រូវឲ្យអ្នកតែងលើកយកមតិ​របស់ប្រធានមកពិចារណា វែកញែករកខុសត្រូវ រកល្អអាក្រក់ សមឬពុំសម មានប្រយោជន៍​ឬឥតប្រយោជន៍ ជាគុណឬជាទោស។ល។ ដើម្បីយកមតិទាំងអស់មកថ្លឹងថ្លែងមើល តើមតិ​ណាមួយសមរម្យជាង។
  • ជាទូទៅប្រធានពិភាក្សា គឺមានមតិពុំសមស្របគ្នា ហើយច្រើនស្ថិតនៅលើទ្រឹស្តីបដិសំយោគ ដែលមាន៖ មតិទី១ (មតិស្រប), មតិទី២ (មតិផ្ទុយ), មតិសំយោគ ឬមតិពិភាក្សា។

អំពីសំណេរតែងសេចក្តីអត្ថាធិប្បាយពន្យល់

ដូចម្តេចដែលហៅថាតែងសេចក្តីអត្ថាធិប្បាយបែបពន្យល់?

  • តែងសេចក្តីបែបអត្ថាធិប្បាយពន្យល់ជាប្រធានមួយប្រភេទដែលតម្រូវឲ្យអ្នកតែងស្រាយបំភ្លឺ ពន្យល់យ៉ាងល្អិតល្អន់ ក្បោះក្បាយ ច្បាស់លាស់ អស់សេចក្តី។
  • ប្រធានពន្យល់មិនតម្រូវឲ្យអ្នកវែកញែករកខុសត្រូវឡើយ ព្រោះវាមានលក្ខណៈត្រឹមត្រូវរួច​ស្រេចទៅហើយ។

តែងសេចក្តីបែបអត្ថាធិប្បាយ


ដូចម្តេចដែលហៅថាតែងសេចក្តី?
= ពាក្យថា "តែងសេចក្តី" បានមកពី៖ តែង បូកនឹង សេចក្តី
  • តែង៖ រៀបចំ រចនា កែច្នៃ កែលំអ ធ្វើឲ្យមានរបៀប
  • សេចក្តី៖ រឿងរ៉ាវ ហេតុការណ៍ ដែលមានជាប់ទាក់ទងគ្នាជាឃ្លា ល្បះ កថាខណ្ឌ អត្ថបទដែល​មានន័យ និងបំណងច្បាស់លាស់ អាចស្តាប់បាន។
ដូច្នេះ "តែងសេចក្តី" មានន័យថាការរៀបចំពាក្យពេចន៍ ការតុបតែង រចនានៃឃ្លាល្បះណាមួយ​ដើម្បីកែលំអសេចក្តីឲ្យមានទំនាក់ទំនងជាអត្ថបទដ៏សមហេតុផល ត្រឹមត្រូវ មានខ្លឹមសារប្រកប​ដោយផលប្រយោជន៍ជាទីពេញចិត្ត។

មានតែចំណេះវិជ្ជាទេ ដែលអាចធ្វើឲ្យមនុស្សមានសុភមង្គលយូរអង្វែងបាន (ប្រធានបែបពន្យល់)

ប្រធាន៖ ឆ្លងកាត់បទពិសោធនៃការរស់កន្លងមក មានមនុស្សជាច្រើនយល់ថា "មានតែចំណេះវិជ្ជា​ទេ ដែលអាចធ្វើឲ្យមនុស្សមានសុភមង្គលយូរអង្វែងបាន"។ តើចំណេះវិជ្ជាផ្តល់សុភមង្គលដល់​មនុស្សយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ? ចូរលើកឧទាហរណ៍បញ្ជាក់ផង។

 

No comments:

Post a Comment